გარემოს ინჟინერია და მისი გამოწვევები
გარემოს ინჟინერიის სფერო გაჩნდა ადამიანისა და გარემოსდაცვითი საჭიროებების მხარდასაჭერად, ადამიანის საქმიანობასთან დაკავშირებული უარყოფითი ზემოქმედების შესარბილებლად. ბუნებრივი რესურსებისა და ადამიანის ჯანმრთელობის დაცვის მხარდასაჭერად საზოგადოების განწყობილებითა და კანონებით, რომლებიც მიზნად ისახავს გარემოსდაცვითი ზიანის ზოგიერთი ყველაზე საშინელი ფორმის შეზღუდვას, ამ სფერომ საოცარ წარმატებებს მიაღწია ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში. თუმცა, წარსულის გადაწყვეტილებები არ იქნება საკმარისი მომავლის პრობლემების გადასაჭრელად. რადგან კაცობრიობა მზარდი და მრავალფეროვანი გამოწვევების წინაშე დგას, გარემოსდაცვითი ინჟინერიის სფერო უნდა დაეყრდნოს მის უნიკალურ ძლიერ მხარეებს, შთააგონოს და განახორციელოს ხედვითი გადაწყვეტილებები და განაგრძოს განვითარება, რათა ემსახურებოდეს ხალხისა და პლანეტის საუკეთესო ინტერესებს.
გარემოს ინჟინერიას საუკეთესოდ ახასიათებს საკითხების დიდი ასორტიმენტი, რომელსაც მისი პრაქტიკოსები მიმართავენ. ზოგადად, გარემოსდაცვითი ინჟინრები ქმნიან სისტემებსა და გადაწყვეტილებებს ადამიანებსა და გარემოს შორის. ისტორიულად, ეს საქმიანობები ფოკუსირებული იყო წყლის მიწოდებაზე და ჩამდინარე წყლების გაწმენდაზე, ეყრდნობოდა დარგის ფესვებს სანიტარული სისტემის დიზაინსა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვაში. 1970-იან წლებში ტერმინმა გარემოს ინჟინერია შეცვალა წინა ტერმინი, სანიტარული ინჟინერია, რადგან დარგის აქცენტი გაფართოვდა – ჰაერში, წყალსა და ნიადაგში დაბინძურების შერბილებამდე. დაახლოებით ამავე დროს, დარგის მიდგომამ საინჟინრო გამწმენდ სისტემებზე ფოკუსირებიდან გადაინაცვლა ეკოლოგიურ პრინციპებსა და პროცესებზე მეტი აქცენტისკენ. ცოტა ხნის წინ, სფერო კიდევ უფრო გაფართოვდა, რათა შეეხოს დამაბინძურებლების წარმოშობის წყაროებს, გარემოზე ქიმიურ ზემოქმედებას და მცდელობებს, როგორიცაა მწვანე წარმოება და მდგრადი ურბანული დიზაინი.
ამ საქმიანობის მხარდასაჭერად, ბევრი გარემოს ინჟინერი გახდა ექსპერტი სხვადასხვა სფეროებში, მათ შორის ჰიდროლოგიაში, მიკრობიოლოგიაში, ქიმიაში, სისტემების დიზაინის შექმნაში და სამოქალაქო ინფრასტრუქტურაში. პრაქტიკოსი გარემოსდაცვითი ინჟინრების დაახლოებით ნახევარი კურსდამთავრებულია და იყენებენ თავიანთ ხელობას ინდუსტრიაში, სახელისუფლებო სფეროებში, არაკომერციულ ორგანიზაციებსა და აკადემიურ სფეროებში. გამობრძმედილები პრობლემებისადმი სისტემურ დონეზე მიდგომისთვის, გარემოს ინჟინრები ხშირად მოქმედებენ როგორც ხიდი მეცნიერებს, სხვა ინჟინრებს, გადაწყვეტილების მიმღებებსა და საზოგადოებებს შორის, რათა შეაფასონ ვარიანტები, აწონ-დაწონონ კომპრომისები და შეიმუშავონ ეკონომიური, პრაგმატული გადაწყვეტილებები.
ასე რომ, გარემოს ინჟინერია არის პროფესია, რომელიც გამოყენებითი მათემატიკისა და მეცნიერების ახალი მიღწევების დახმარებით იყენებს ნივთიერების თვისებებს და ენერგიის წყაროებს გარემოსდაცვითი პრობლემების გადასაჭრელად. იგი მოიცავს მოსახლეობის ხარისხიანი და საჭირო რაოდენობით წყალმომარაგებას; ჩამდინარე წყლებისა და მყარი ნალექების სათანადო დამუშავებას, ან განმეორებით გამოყენებას; სანიტარიული ნორმების დაცვით ქალაქებისა და სოფლების წყალარინებას; წყლის, ნიადაგის, ჰაერის დაბინძურების კონტროლს და სწავლობს ადამიანსა და გარემოზე დამაბინძურებელთა ზემოქმედების გავლენას . გარდა ამისა, გარემოს ინჟინერია დაკავშირებულია იმ საინჟინრო პრობლემების გადაწყვეტასთან, რომლებიც ეხება ადამიანების ჯანმრთელობის დაცვას მავნე ინდუსტრიული, საშიში ნივთიერებისაგან და ქალაქების, სოფლებისა და რეკრიაციული ზონების სანიტარიული მდგომარეობის გაუმჯობესებას.
გარემოს ინჟინერია წარმოადგენს სამოქალაქო ინჟინერიის სპეციალურ განხრას. დღესდღეობით გარემოს ინჟინერია შედის სამშენებლო აკადემიურ პროგრამებში. გარემოს ინჟინერიის შესწავლა მიზანშეწონილია მაგისტრატურის და დოქტორანტურის დონეზე, აგრეთვე გამოადგებათ სტუდენტებს, რომლებიც ეუფლებიან სხვა სპეციალობებს (ქიმიას, ბიოლოგიას, ბიოქიმიას, მიკრობიოლოგიას, ელექტრობას, მექანიკის ინჟინერიას, ნიადაგმცოდნეობას და სხვა).
